Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Nedir?
Herkese merhaba. Entelektüel Okur’un bu bölümünde Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi hakkında konuşuyoruz.
Yeni yılın ilk gününde takvimlerimize ya da ajandalarımıza genelde yeni yılda gerçekleştirmek istediğimiz hedefleri, okumak istediğimiz kitapları, izlemek istediğimiz filmleri ya da gezmek istediğimiz ülkeleri yazarız. Genelde bu iş Şubat bilemediniz Mart ayına kadar istikrarlı bir şekilde devam etse de daha sonradan kopuşlar başlar ve yeni yıl hedeflerimizden uzaklaşmaya başlarız.
Ben de bu sene yeni yıl planı yapmaya çok daha farklı bir sistem ile başladım. Her şeyi daha açık ve net bir şekilde ajandama yazarken bir yandan da çok fazla görev ve sorumluluk yüklemiyorum kendime. Çünkü şunu fark ettim; insan kendisine o anlık motivasyon ile çok fazla güvense de bu yıl içinde aynı kalmıyor.
Tabii ki sorumluluk ve ihtiyaçlar demişken, bugün konuşacağımız konu da bize yeni yılda tüm bu süreçte yardımcı olacaktır diye düşünüyorum.
Bugün, insan psikolojisinin temel taşlarından biri olan Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi’ni konuşacağız. Bu hiyerarşi, insan ihtiyaçlarını anlamamıza ve kişisel gelişimimizi desteklememize yardımcı olan kapsamlı bir çerçeve sunuyor. Çoğumuz sabahları kalkıp işe, okula ya da hayatımızı idame ettirmeye çalışıyoruz. Hayatın koşuşturmacası içerisinde, temel ihtiyaçlarımızı karşılarken bir yandan da sorular sormaya ve o sorulara cevaplar aramaya devam ediyoruz. İşte o sorulardan biri de insanın neden dünyada var olduğu ve temel olarak neden yaşadığıdır.
Bu soru kişiden kişiye göre değişebilir, elbette. Fakat ne olursa olsun, insan evrimsel biyolojisi gereği bu kainat içinde çok uzun bir süredir var. Bilim insanları bunu araştırıyor, felsefeciler ise cevap aramaya devam ediyor. Tabii ki bu süre içinde bizler, bir şekilde kendimizi bilerek ya da bilmeyerek yaşamaya devam ediyoruz
Maslow’un bu çalışması bir insan psikolojisi teorisiydi.
- Maslow temelde, bir insanın pes etmemesini sağlayacak ve devam etmek için güç bulacağı şeyi öğrenmek istiyordu.
Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi
Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi ve Fizyolojik Gereksinimler:
Fizyolojik İhtiyaçların altında yatan ana tema, biyolojik dengeyi korumaktır. Bir çiçeğin ihtiyaç duyduğu toprak, su ve güneş gibi temel unsurlarla insanın açlık, susuzluk ve uyku ihtiyaçları karşılaştırılabilir. Buzdolabı boş olan bir insan için diğer ihtiyaçların bir önemi kalmaz işte bu sebeple ilk iki aşama olmazsa olmaz aşamalardır.
Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi ve Güvenlik:
Güvenlik İhtiyacına geçtiğimizde, bir kale duvarlarına benzeyen bir aile veya toplumun koruma sağlaması gibi düşünebiliriz. İnsanlar, çevrelerinde bir güvenlik duvarı olduğunu hissetmek isterler. Özellikle bebeklikten itibaren güvenli ortamlarda büyüyen ve güvenlik sıkıntısı ya da travması yaşamamış kişiler daha sonraki aşamalara geçmekte hem zorlanmayacak hem de daha hızlı yol kat edebilecek. Fakat bunun tam tersi yaşandı ya da yaşanıyorsa öncelikli aksiyon bu problemi çözmek olacaktır.
Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi ve Ait olma ve Sevgi:
Sosyal İhtiyaçlar kısmına geçtiğimizde, aile ve arkadaşlar arasındaki bağların önemini vurgulamak için bir piknik düşünelim. Her bir kişi, bir diğerine destek olurken ve bir arada vakit geçirirken, Maslow’un bahsettiği ait olma ve sevgi ihtiyacı tatmin olur. Bu aşamada, insanlar arasındaki etkileşimlerin, sosyal bağların ve sevginin, bireyin ruhsal dengesini sağlama yönelik kilit unsurlar olduğunu anlamak önemlidir.
İnsanın mutlu olması için para, şöhret vb. gibi şeylerin insan mutluluğu üzerinde etkili olmadığını Harvard Üniversitesi’nde yapılan araştırmadan biliyoruz. Daha mutlu ve uzun yaşayan insanların ikili ilişkilerinde diğerlerine göre daha mutlu olduğunu biliyoruz. Yine, bu maddeyi saygınlık aşaması takip ediyor.
Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi ve Saygınlık, Özsaygı:
Özsaygı İhtiyacına geçerken, bir kitap yazma sürecini düşünelim. Yazar, kendi yeteneklerine güvenmeli ve yaptığı işe saygı duymalıdır. Bu aşama, bireyin kendi içsel değerini keşfetme ve geliştirme sürecini yansıtır.
Saygı İhtiyacında ise, toplum içinde bir iz bırakma arzusu öne çıkar. Bir bilim insanının önemli bir keşif yapması veya bir liderin toplumunu olumlu yönde etkilemesi gibi düşünebiliriz. Örneğin burada Atatürk’ü, Einstein’ı, Freud’u düşünebiliriz. Zaten bu tip insanlar, şu an birçok kişinin kendine ayna olarak aldığı örneklerdir.
Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi ve Kendini Gerçekleştirme Gereksinimi:
Kişinin potansiyelini ve becerilerini tam olarak fark etmesi, bunları en üst düzeyde geliştirmesi, hayatı tam olarak yaşaması ve hayattan zevk almasıdır. Kendi Potansiyeline Ulaşma kısmında, bir dağcının zirveye tırmanışını düşünelim. Dağcı, zirveye ulaşmak için fiziksel ve zihinsel potansiyelini en üst düzeye çıkarmak zorundadır. Bu, bireyin kendi hedeflerini belirlemesi, tutkularını takip etmesi ve kişisel gelişiminde zirveye ulaşma isteğiyle bağlantılıdır.
Tüm bunları küçük bir analoji ile daha belirgin hale getirebiliriz aslında. Zirveye çıkmakta olan bir dağcı düşünelim mesela.
- Fizyolojik İhtiyaçlar – Temel Hazırlıklar: Dağcının macerası, temel ihtiyaçlarını karşılama ile başlar. Zirveye tırmanmadan önce, yiyecek, su ve dinlenme gibi fizyolojik ihtiyaçlarını özenle planlar. Dağcı, vücudunun bu zorlu yolculuğa hazır olması için temel adımları atar.
- Güvenlik İhtiyacı – Doğa ile Baş Etmek: Zorlu dağ yollarında, doğa koşulları ve vahşi yaşamla baş etmek zorundadır. Ancak, bu aşama aynı zamanda bir ekip oluşturmanın ve birbirine güvenmenin önemini vurgular. Diğer dağcılarla bir araya gelerek, bir güvenlik ağı kurarlar.
- Sosyal İhtiyaçlar – Dağcı Ailesi: Yolda geçen zaman içinde, dağcılar arasında sadece bir grup değil, bir aile oluşur. Birbirlerine destek olurken, yaşadıkları zorluklar, ait olma ve sevgi ihtiyacını güçlendirir. Çadırlarında paylaştıkları anılar, bu dağcı ailesini daha da yakınlaştırır.
- Saygı ve Özsaygı İhtiyacı – Birbirlerini Keşfetmek: Grup, birbirlerinin yeteneklerini ve güçlü yanlarını takdir etmeye başlar. Dağcının, kendi becerilerine olan saygısını arttırırken, diğer dağcıları da içtenlikle takdir eder. Bu aşama, insanın kendine saygısını kazanması ve çevresindekileri değerli görmesiyle ilgilidir.
- Kendini Gerçekleştirme – Zirveye Ulaşmak: Ve sonunda, uzun bir yolculuğun ardından, dağcı dağın zirvesine ulaşır. Ancak bu sadece bir zirve değil, aynı zamanda kişisel bir zaferdir. Zirveye ulaşmak, sadece dağın zirvesine değil, aynı zamanda kendi içindeki potansiyele ulaşmak anlamına gelir.
Kendi zirvelerimize ulaşmak dileği ile.
Sağlıcakla kalın!